Wat is Sociocracy 3.0 en waarom is het nuttig voor je bedrijf?
door Mouloud Marmouch
De Agile-werkwijze is bijna niet meer weg te denken in de bedrijfs- en vooral de IT-wereld. Toch stelt de implementatie veel organisaties voor uitdagingen in de realisatie van meer zelforganisatie en een duurzame Agile-cultuur. De voornaamste reden daarvoor is dat veel bedrijven de focus houden op productontwikkeling en projectorganisatie in plaats van organisatieverandering, -structuur en -cultuur.
Agile-projecten falen vaak wanneer de cultuur in conflict is met de Agile-waarden. Dat blijkt uit onderzoek van VersionOne uit 2017 in ‘The 11th Annual State of Agile Report’. Gelukkig bestaan er goede gidsen en frameworks om de kans op falen te verkleinen, zoals Sociocracy 3.0. Hieronder ontdek je wat Sociocracy 3.0 is en waarom het nuttig is voor je bedrijf.
Wat is Sociocracy 3.0?
Sociocracy 3.0 is een op patterns gebaseerde gids, met diverse werkvormen en toepassingen die vooral gebaseerd zijn op Agile en Lean. Een pattern is een verzameling van praktische richtlijnen en practices om een specifieke uitdaging op te lossen en die je dus helpt om je Agile-transitie te versnellen. Agile-thema’s zoals transparantie, zelforganisatie, openheid en betrokkenheid komen zo meer tot hun recht.
Het Sociocracy 3.0 framework onderscheidt zich omdat het open en modulair is, met patterns die je los van elkaar kunt toepassen. Deze patterns zijn nuttige tools en handvatten voor bedrijven die worstelen met het realiseren van een Agile-cultuur.
De 7 principes van Sociocracy 3.0
Sociocracy 3.0 bestaat uit 7 principes:
- Empiricism
- Consent
- Equivalence
- Effectiveness
- Accountability
- Continuous Improvement
- Transparency
Deze principes komen in grote lijnen overeen met de Agile-principes. De meer dan 70 patterns ondersteunen deze 7 principes en geven aan hoe organisaties en teams verschillende uitdagingen rond samenwerking, besluitvorming, co-creatie, zelforganisatie, organisatiestructuur, feedback, … kunnen aanpakken.
‘Consent Decision Making’
Een van de meeste gebruikte patterns van Sociocracy 3.0 is ‘Consent Decision Making’. Veel organisaties nemen top-down beslissingen. Andere organisaties kiezen voor een meerderheid van stemmen. Maar beide manieren hebben tot gevolg dat een deel van de mensen iets moet uitvoeren of aannemen waar ze het niet mee eens zijn.
Met ‘Consent Decision Making’ worden besluiten genomen op basis van gelijkwaardigheid en het ‘goed-genoeg-voor-nu’-principe. Het pattern houdt rekening met ieders bezwaren en ziet deze niet als obstakels maar als verbetering van de voorstellen. Voorstellen worden verrijkt tot er geen bezwaren meer zijn en het voorstel ‘goed genoeg is voor nu’.
In latere iteraties kunnen teams de voorstellen verbeteren, opnieuw rekening houdend met alle bezwaren. Dit pattern is sterk en volledig in lijn met het Agile-gedachtegoed: organisaties nemen beslissingen in iteraties, realiseren niet alleen een grote mate van zelforganisatie maar geven ook vorm aan thema’s als betrokkenheid, transparantie, draagvlak en respect.
‘Navigate Via Tension’ en andere patterns
Een ander veelgebruikt pattern uit Sociocracy 3.0 is ‘Navigate via Tension’. Dit pattern bepaalt dat verbeteracties worden ondernomen wanneer er ‘spanning’ of een verschil tussen de huidige en de gewenste situatie is.
En zo zijn er meerdere patterns die kunnen bijdragen aan het creëren van een duurzame Agile-cultuur en een verbindend effect kunnen hebben: ‘Resolve Objections’, ‘Governance meeting’, ‘Timebox Activities, ‘Peer Feedback’, … Hieronder vind je een compleet overzicht van alle patterns:
Principes en patterns van Sociocracy 3.0
(bron: www.sociocracy30.org)
Sociocracy 3.0: een aanvulling op Agile
Sociocracy 3.0 en Agile hebben veel met elkaar gemeen. Veel Agile-teams gebruiken onbewust al veel patterns uit Sociocracy 3.0. Een voorbeeld is ‘Pokeren’, dat gebaseerd is op het pattern ‘Consent Decision Making’. Maar ook patterns als ‘Visualize work’, ‘Prioritize backlog’, ‘Limit Work in Progress’ worden door vrijwel alle Agile-teams gebruikt.
Wat deze teams nog naar een hoger niveau kan tillen zijn de patterns rond het bereiken van akkoorden en overeenstemmingen. Probeer bijvoorbeeld het pattern ‘Consent Decision Making’ vaker te gebruiken om overeenstemming te bereiken wanneer Product Owners akkoorden moeten bereiken met stakeholders, of wanneer het team architectuurbeslissingen moet nemen.
In geschaalde Agile-omgevingen kan het pattern ‘Delegate Circle’ worden gebruikt om beslissingen te aligneren over verschillende teams met gedeelde domeinen. Dit pattern kun je vooral gebruiken om organisatie-eenheden aan een doel te laten werken.
Ten slotte is er nog het pattern ‘Double Linking’ dat bottom-up en top-down communicatie faciliteert. Dit pattern vermindert de spanningen in een hiërarchische organisatiestructuur. In een Agile-omgeving met zelforganiserende teams biedt het de perfecte manier om te communiceren tussen bijvoorbeeld een uitvoerend team en een managementteam op basis van gelijkwaardigheid.
Conclusie
Door Sociocracy 3.0 in Agile-trajecten te gebruiken bereik je dus dat:
- teamleden zich betrokken voelen,
- verantwoordelijkheidsgevoel en eigenaarschap worden versterkt,
- gelijkwaardigheid en respect in de samenwerking worden vergroot,
- meer zelforganisatie wordt gerealiseerd,
- je een praktische gereedschapskist tot je beschikking hebt voor cultuurverandering.
Heb je nog vragen naar aanleiding van dit artikel? Aarzel dan niet om ons te contacteren. We helpen je graag.